Maatregelen zonder te isoleren
Isoleren is ingrijpend. Zonder direct aan het aanbrengen van isolatie te denken, kan eerst worden overwogen om comfortverhoging, milieuwinst en energiebesparing te bereiken met alternatieve ingrepen. Vaak kan met een eenvoudige en voor de hand liggende ingreep al een behoorlijke winst verkregen worden.
Warmte binnen houden
Luiken
Aanwezige luiken (oorspronkelijk bedoeld voor deze functie) kunnen gebruikt worden, zowel wanneer deze aan de binnenzijde zijn aangebracht als aan de buitenzijde. Het meeste effect leveren ze op in koude perioden om de warmte binnen te houden. Vaak zijn de aanwezige luiken nog gangbaar, soms moeten ze weer gangbaar worden gemaakt. Wanneer luiken aan het pand aanwezig waren, maar inmiddels verdwenen zijn, dan kunnen ze onder bepaalde voorwaarden worden gereconstrueerd, waarbij het van belang is dat dit goed onderbouwd gebeurt op basis van gedegen onderzoek. Oude foto’s kunnen hierbij een goede dienst bewijzen.
Gordijnen
Voor de werking van lange (over-)gordijnen geldt hetzelfde principe, zeker wanneer deze van een zwaardere kwaliteit zijn. Bij gordijnen is het ook mogelijk om een voering aan te brengen met een warmtereflecterende werking, om een groter effect te bereiken.
Sluiten binnendeuren
Het voorkomen en beperken van warmte-uitwisseling tussen verwarmde en minder verwarmde ruimtes zoals gangen en zolders, levert een directe energiewinst op. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door binnendeuren zoveel mogelijk gesloten te houden, eventueel met behulp van deurdrangers. Ook het sluiten van en suite deuren draagt bij, om zo het aantal te verwarmen vertrekken te beperken.
Thermostatische radiatorkranen
Met het aanbrengen van thermostatische radiatorkranen kan de warmtebehoefte per vertrek worden geregeld, waarmee onnodig verwarmen van vertrekken wordt beperkt. Het energieverbruik wordt hierdoor gunstig beïnvloed. Een thermostatische radiatorkraan heeft meestal een vorstbeveiligingsstand, wat voorkomt dat leidingen bevriezen. Meestal kunnen deze kranen zonder veel aanpassingen en op relatief eenvoudige wijze worden gemonteerd op de plek van de bestaande radiatorkranen.
Radiatorfolie
Het gebruik van radiatorfolie kan de warmte-uitstraling naar (en dus de onbedoelde verwarming van) de vaak ongeïsoleerde gevel beperken. Radiatorfolie is bij de bouwmarkt verkrijgbaar en is eenvoudig zelf op maat te maken.
Isoleren leidingen
Verwarmingsleidingen die door een onverwarmde of niet te verwarmen ruimte lopen leiden tot het onbedoeld verwarmen van deze ruimten, met energieverspilling tot gevolg. Door de leidingen van eenvoudige buisisolatie te voorzien, kan de warmteoverdracht worden beperkt. Buisisolatie is in verschillende diameters, bij de bouwmarkt verkrijgbaar, eenvoudig op maat te maken en zelf aan te brengen.
Nachtstroom
Door apparaten als wasmachines, wasdrogers en vaatwassers ’s avonds of ’s nachts te laten werken maken ze gebruik van elektriciteit buiten de piekuren. Dit is niet alleen voordeliger (mits men een dag-nachtmeter heeft), maar er wordt dan ook gebruik gemaakt van het overschot aan elektriciteit dat er ’s nachts is.
Verlichting
Sinds september 2012 is er een verbod op de verkoop van gloeilampen. Door het vervangen van gloeilampen door energiezuinige alternatieven zoals spaarlampen en LED-lampen wordt veel energie bespaard. Wanneer dit wordt gedaan zodra een bestaande lamp stuk is, kan de investering worden verspreid. Spaar- en LED-lampen gaan zeer zuinig met energie om en zijn veel duurzamer dan gloeilampen. Het nadeel dat de energiezuinige alternatieven ongezellig licht verspreiden is inmiddels grotendeels, zo niet geheel achterhaald. Met name LED-lampen zijn verkrijgbaar in vele kleuren en ze zijn doorgaans goed dimbaar.
Warmte buiten houden
Natuurlijke zonwering
Door gebruik te maken van elementen die het pand zelf biedt, kan op eenvoudige wijze resultaat worden geboekt. Bomen die voor een pand aan de zonzijde staan leveren in de zomer verkoelende schaduw, terwijl de zon in de winter het pand kan verwarmen, doordat het zonlicht min of meer ongehinderd door de kale takken kan schijnen. Voorbeeld van speciaal voor dit doel getrimde en gevormde bomen zijn leilinden, die vaak voor oude boerderijen staan.
Aanwezige zonwering
Aanwezige zonneblinden (ook wel persiennes en louvres genoemd en oorspronkelijk ook bedoeld voor deze functie) kunnen worden gebruikt om de zon buiten te houden en zo de opwarming van een ruimte in met name de zomer te verminderen. Wanneer zonneblinden aan het pand aanwezig waren, maar inmiddels verdwenen zijn, dan kunnen ze onder bepaalde voorwaarden worden gereconstrueerd. Het is dan van belang dat dit gebeurt op basis van gedegen onderzoek en een goede onderbouwing. Oude foto’s kunnen hierbij een goede dienst bewijzen.
Luiken
Aanwezige luiken (oorspronkelijk bedoeld voor deze functie) kunnen gebruikt worden, zowel wanneer deze aan de binnenzijde zijn aangebracht als aan de buitenzijde. Het meeste effect leveren ze op in koude perioden om de warmte binnen te houden, maar ze kunnen ook gebruikt worden om de zon buiten te houden.
Het toepassen van bovenstaande maatregelen levert direct behoorlijke winst en resultaten op. Het sluiten van luiken en/of gordijnen benadert de energiebesparing van isolerende beglazing.