Veelgestelde vragen over de opvang van vluchtelingen en flexwoningen

Nederland staat voor een forse uitdaging op het gebied van huisvesting, zowel voor de huidige inwoners als voor de vluchtelingen die we opvangen. De gemeente wil bijdragen aan het oplossen van dit landelijke probleem met de opvang van 225 vluchtelingen voor een periode van vijf jaar in combinatie met de plaatsing van flexwoningen voor 30 tot 60 lokale woningzoekenden. Zo komt er in de gemeente meer ruimte op de woningmarkt en kunnen we vluchtelingen en lokale woningzoekenden een eigen thuis bieden.

Het college onderzocht in het eerste kwartaal van 2023 de meningen en ideeën die leven bij inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en verenigingen. Aan de hand van de uitkomsten en de criteria waaraan een geschikte locatie moet voldoen, is de locatie Harnaschpolder - het gebied langs de Harnaschdreef tussen Meerkamp en Westernesse - naar voren gekomen als het meest geschikt. Dit voorstel presenteerde het college op 18 en 19 september aan de omwonenden en de ondernemers van de Harnaschpolder. 

Op 22 september ontving de raad het voorstel van het college. De raad besprak dit in de commissievergadering van 11 oktober en heeft in de raadsvergadering van 25 oktober ingestemd met het plan. 

Het plan is om 96 flexwoningen op het terrein neer te zetten, waarvan er 30 bestemd zijn voor woningzoekenden uit Midden-Delfland. De overige 66 woningen zijn voor de opvang van vluchtelingen. Na vijf jaar kunnen deze woningen, als de raad dat besluit, voor lokale woningzoekenden worden gebruikt. Vanaf dan zijn er 96 woningen beschikbaar.

• Woningzoekenden uit de directe omgeving
  Dertig flexwoningen zijn bestemd voor 30 tot 60 jongeren en spoedzoekers uit Den Hoorn. Daarna volgen de andere inwoners van Midden-Delfland en tenslotte de regio.
   
• Opvang van vluchtelingen
  Voor de opvang van vluchtelingen kunnen we met het COA de afspraak maken dat er niet meer dan 225 mensen worden opgevangen, waarvan maximaal 25 jongeren (Alleenreizende Minderjarige Vluchtelingen) met bijbehorende ondersteuning.
  Van de overige 200 bewoners is 50% gezin. De overige 50% bestaat uit mensen die langer dan 6 maanden in de asielprocedure zitten. Dit betekent dat deze mensen mogen werken.

Aan de hand van criteria zoals de minimale omvang van de locatie, de mogelijkheid om te bouwen en de beschikbaarheid van voorzieningen zoals winkels en openbaar vervoer zijn twintig locaties in Midden-Delfland afgewogen. Uit deze afweging komt de locatie langs de Harnaschdreef tussen Meerkamp en Westernesse als meest geschikt naar voren. Dit is de enige locatie in de gemeente waar dit op relatief korte termijn kan worden gerealiseerd.

Er worden op het terrein 96 woningen neergezet in 4 blokken van elk 24 woningen. Ook komen er ruimtes voor kantoren en werkplekken, bijvoorbeeld voor een huisarts of het volgen van taallessen. Daarnaast zijn er parkeerplekken, een fietsenstalling en voor de aanwezige kinderen enkele speelvoorzieningen en een sportveld(je). Cameratoezicht en professionele beveiligers zorgen voor de veiligheid van zowel de bewoners van de locatie als de mensen in de omgeving.

Hieronder ziet u een impressie van het terrein en de wooneenheden. 

Als de flexwoningen voor lokale woningzoekenden op een andere locatie kunnen komen te staan, verandert deze impressie.

Als voorbeeld ziet u ook een foto van een vergelijkbare opvang (met drie woonlagen) in Delft. 

Uit gesprekken met de samenleving bleek een grote voorkeur voor meerdere kleinere opvanglocaties. Helaas bleek dit niet haalbaar. Het COA regelt en financiert op opvanglocaties vanaf 150 vluchtelingen faciliteiten op het gebied van veiligheid, zorg, participatie en integratie. Voor kleinere locaties moeten gemeenten deze faciliteiten zelf organiseren en betalen. Daarnaast leiden verspreide locaties tot fors hogere bouwkosten en zou het aanbod van flexwoningen voor lokale woningzoekenden komen te vervallen.

Wooneenheden

• 30 woningen voor de lokale doelgroepen.
• 66 woningen waar het COA vluchtelingen in kan huisvesten.

Deze 96 woningen worden neergezet in 4 blokken (van drie woonlagen) van 24 woningen elk.

Voorzieningen, kantoren en werkruimten

• Voorzieningen en kantoren/werkruimten, zoals ruimten voor taallessen, een info-balie, spreekruimten en kantoorruimten voor COA-medewerkers, VWN (Vluchtelingenwerk Nederland) en GZA (GezondheidsZorg Asielzoekers).

Terreinvoorzieningen

• Voor medewerkers en bezoekers 1 parkeerplaats per 10 vluchtelingen.
• Een overdekte fietsenstalling (minimaal 30 plekken) en fietsrekken voor bewoners (150).
• Voor aanwezige kinderen enkele speelvoorzieningen en een sportveld(je).

Met vluchtelingen bedoelen we mensen die relatief ver in de asielprocedure zitten; de personen die de eerste onderzoeksweken van de procedure hebben doorlopen. Deze mensen zijn kansrijk voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning en zij mogen werken.

Voor de opvang kan met het COA de volgende afspraak worden gemaakt:

• maximaal 25 jongeren (Alleenreizende Minderjarige Vluchteling, AMV) met bijbehorende ondersteuning,
• van de overige bewoners:
  • 50% gezinnen die langer dan 6 maanden in de asielprocedure zitten;
  • en 50% vluchtelingen die langer dan 6 maanden in de asielprocedure zitten. Dit betekent dat deze mensen mogen werken. 

Midden-Delfland vangt op dit moment 51 Oekraïense vluchtelingen op in Euterpe in Maasland. 

Sinds maart 2017 zijn er 15 tijdelijke woningen voor statushouders aan de Sterappel. Er is in 2017 afgesproken dat de woningen maximaal 7 jaar blijven staan. In 2024 worden de units dan ook weggehaald. Daarna wordt dit deel van woonwijk De Kreek opnieuw ingericht met nieuwbouwwoningen.

Eén van de randvoorwaarden zal zijn, dat de woningen kwalitatief goed zijn. Mocht de raad instemmen met het voorstel van het college, dan komen er in Midden-Delfland vergelijkbare wooneenheden (3-laags) te staan als in Delft (zie de foto hieronder).

Het voorstel gaat uit van de plaatsing van 30 flexwoningen voor lokale woningzoekenden. Deze zijn geschikt voor 30 tot 60 personen.

Van al uw opmerkingen, zorgen, ideeën en adviezen die u heeft geuit in de eerste ronde bijeenkomsten van februari 2023 hebben wij een verslag gemaakt. Die kunt u lezen via www.middendelfland.nl/opvang-en-flexwoningen.

De antwoorden op de, tijdens de informatieavond van 18 september, gestelde vragen vindt u op dezelfde pagina www.middendelfland.nl/opvang-en-flexwoningen in bijlage 2a en 2b. In bijlage 2c leest u onze reactie op de 10 stellingen van het bewonerscollectief tegen een grootschalig AZC in Den Hoorn.

Er is een breed aanbod. Hieronder staan de meeste zaken kort benoemd:

• GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) voert de curatieve zorg uit aan vluchtelingen en de GGD’en en JGZ-instellingen de publieke gezondheidszorg. GZA verzorgt de huisartsenzorg voor asielzoekers op of nabij elk asielzoekerscentrum. Een team met een huisarts, praktijkverpleegkundige, doktersassistent en POH-GGZ (Praktijkondersteuner Huisarts–GGZ) verzorgt spreekuren.
• Het COA heeft een team van woonbegeleiders, casemanagers, programmabegeleiders en taaldocenten (NT2). Zij begeleiden zowel groepen vluchtelingen als individuele bewoners.
• Er wordt, zodra een verblijfsvergunning is uitgeven, gestart met een vervroegd inburgeringstraject. Dit traject bestaat onder andere uit kennis van de Nederlandse maatschappij en taalles.
• Op een locatie zijn vaak veel vrijwilligers uit de omgeving betrokken. Het is de ervaring van het COA dat hier spontaan een aanbod komt en dat dit enorm veel helpt bij integratie en acceptatie. In elke situatie is de exacte vorm anders, maar te denken valt bijvoorbeeld aan samen koken/eten, een 1-1 buddy systeem, helpen bij de fietsenwerkplaats, taallessen en samen sporten.
• Er komt op de locatie een Meedoenbalie. Daar kunnen alle bewoners terecht voor een divers participatie-aanbod, zoals (vaak) zelfwerkzaamheid, vrijwilligerswerk, sport en recreatie als ook begeleiding naar betaald werk. De coördinator Meedoenbalie coördineert vraag & aanbod aan participatieactiviteiten. Bij de meeste Meedoenbalies werken deze medewerkers van het COA samen met de lokale vrijwilligerscentrale. Ook wordt er samengewerkt met gemeenten, werkgevers en lokale (maatschappelijke) organisaties om een breed aanbod te creëren.
• Op dit moment mogen vluchtelingen betaald werk verrichten voor maximaal 24 weken vanaf het moment dat ze 6 maanden in Nederland zijn. Relevant is dat er een uitspraak is gedaan door een rechter dat de huidige maximale termijn van 24 weken per jaar die een vluchteling mag werken in strijd is met het doeltreffendheidsbeginsel. Die uitspraak komt erop neer dat het UWV niet zomaar een werkvergunning mag weigeren die gericht is op meer dan deze 24 weken. Daarmee ontstaat er een groter potentieel werkaanbod.
• Eén van de reële opties die we als gemeente hebben besproken met het COA is om de werkwijze toe te passen waarbij samen met een uitzendbureau gekeken wordt naar de mogelijkheden in de regio. Op die manier wordt zo deskundig mogelijk de potentie van de bewoners aan werk gekoppeld. In enkele (buur-)gemeenten is hiermee al goede ervaring  opgedaan. Deze werkwijze kunnen we in onze gemeente ook toepassen. Het ligt voor de hand dat we eerst met de lokale ondernemingen, potentiële werkgevers, spreken om te bezien hoe zij hier tegenaan kijken.
• Op elke COA-locatie vindt een regulier overleg plaats voor omwonenden. Afhankelijk van de wens van de gemeente en de omwonenden wordt de frequentie en agenda bepaald.
• Het COA organiseert jaarlijks een open dag op de locatie.
• Daarnaast zijn omwonenden altijd welkom op een opvanglocatie. Ze kunnen hiervoor contact opnemen met de locatiemanager. De locatie is telefonisch 24 uur per dag en 7 dagen in de week bereikbaar.

Het realiseren van voldoende ruimte in de scholen is een taak van de gemeente. De kosten hiervoor worden wel vergoed. Eventueel is het ook een optie om de leerlingen te verplaatsen naar een school waar wel lokalen ter beschikking zijn. In dat geval wordt het vervoer vergoed.